Για σχολείο πρόκειται, όχι για αχυρώνα…

Δάκρυσε! Αντράκι, στην έκτη Δημοτικού την νέα χρονιά, δεν ‘’ζοριζόταν’’ εύκολα. Με το ποδήλατο πάνω  κάτω, για βόλτες και θελήματα, στις Γούβες και τη Ρωμιά, στο στρατόπεδο και στην αγορά – μια φορά είχε φθάσει μόνος του μέχρι το ΦΙΞ – στην Στριβίνα και στον Ζηρό, είχε εξοικειωθεί με τον κίνδυνο. Ποδήλατα, αυτοκίνητα, φορτηγά, ένα κουβάρι.  Αυτός, φόβο δεν είχε.

Με πολύ πάθος υποστήριζε ο δάσκαλος ότι το σχολείο του έπρεπε να ξαναφτιαχθεί γιατί  το παλιό έσταζε, εδώ και χρόνια, με τις βροχές. Τον συνεπήρε με το πάθος  του ο δάσκαλος. Του είχε και αδυναμία. Είχε δίκιο ο δάσκαλος, έβγαλε το συμπέρασμα.

Την νέα χρονιά θα πήγαινε σχολείο στον Ζηρό. Του άρεσε πολύ. Θα χάζευε στην λίμνη, θα έπαιζε και μπάλα τα διαλλείματα στις αλάνες. Δεν ήξερε καν σε ποιο κτήριο θα έκαναν μάθημα αλλά είχε ακούσει ότι είχαν προβλέψει να έχουν αναψυκτήριο. Ωραία θα ήταν!

Έμπαινε καμιά φορά στο filoiko. Τα σχόλια δεν τα διάβαζε. Βαριόταν. Οι φωτογραφίες, του άρεσαν πολύ. Είχε δει και τον παππού του. Πιο πολύ του
άρεσαν αυτές με τους ποδοσφαιριστές. Ο Νίκος και ο Γιώργος και ο Κώστας και ο Δημητράκης. Τους καλύτερους παίκτες είχε η παλιά του’ λεγε περήφανα ο πατέρας του. Και άλλοι, πιο παλιοί ακόμα. Ο Γιάννης και ο άλλος Γιάννης και ο Τάκης και ο Βασίλης. Και άλλοι. Πολλοί. Τους ήξερε όλους. Τους περισσότερους, τους έβλεπε καμιά φορά στην αγορά. Και τους καινούργιους τους ήξερε, αλλά αυτοί δεν ήταν στις φωτογραφίες. Πάθος είχε με τους τερματοφύλακες. Άμα τύχαινε καμιά φωτογραφία του Βαγγέλη και του Γιώργου, την ‘’κατέβαζε’’ αμέσως.

Αυτή την φορά κάποιος έγραφε κάτι για το σχολείο του. Όλο κάτι ρώταγε, αν είδε κανείς τα σχέδια για το νέο σχολείο του. Και αν αυτοί που τα έφτιαξαν ήξεραν ότι τα παιδιά μαζεύονταν τα απογεύματα και έπαιζαν μπάλα στην αυλή; Εκεί έμαθε μπάλα και ο Νίκος, που ήταν αρχηγός στα Γιάννενα του’ πε ο πατέρας του. Και αν θα τα παρατήσει ο εργολάβος. Τέτοια.

Έμενε κοντά, αλλά είχε καιρό να περάσει. Πήγε τρέχοντας να δει τι γίνεται. Τι ήταν αυτό; Μια μεγάλη τρύπα. Τρείς φορές το μπόι του! Στην μέση στην αυλή! Τι στο καλό! Εκεί θα έκαναν μάθημα από εδώ και πέρα; Ή μήπως το φτιάχναν έτσι για να τα βάζουν τιμωρία; Και που θα έπαιζαν μπάλα τώρα; Και αυτός ο εργολάβος; Τι ήταν αυτός; Και θα άφηνε την τρύπα έτσι ανοικτή; Είχε δίκιο ο ανώνυμος. Αλλά και ο δάσκαλος, δίκιο είχε σκέφτηκε. Άρχισε να μπερδεύεται.

Αυτό, που δεν είδε κανένας τα σχέδια, τον τσάτισε! Για το σχολείο μου μιλάμε, σκέφτονταν, όχι για αχυρώνα!

Ο παλιός δήμαρχος ρώταγε γιατί δεν έχτιζαν έναν όροφο πάνω απ’ τον παλιό, και ότι ήταν πολλά τα λεφτά - 2.5 εκατομμύρια λέει. Και που θα έβρισκαν τόσα λεφτά. Και γιατί δεν αγόραζαν αλλού οικόπεδο και - νάτο πάλι – μισό θα μείνει το σχολείο του. Δίκιο είχε και ο παλιός δήμαρχος, και ο ανώνυμος και ο δάσκαλος. Όλοι δίκιο είχαν.

Αυτό όμως που είπε τελευταίο ο παλιός ο δήμαρχος τον πείραξε πολύ. Θα είναι λέει προνομιούχος, όταν θα γίνει το νέο σχολείο. Αλλά αυτός κατάλαβε ότι θα έμενε με μισό σχολείο και ότι δεν θα είχε που να παίζει μπάλα. Και ότι θα πήγαινε για μάθημα στον Ζηρό. Πως στο καλό έγινε ξαφνικά προνομιούχος, αυτός που μέχρι χθες έσταζε το ταβάνι στο κεφάλι του;  Μπερδεύτηκε για τα καλά.

Ο ξάδερφός του ήταν το καμάρι της οικογένειας. Αρχιτέκτονας Μηχανικός, από τους πρώτους. Του χρόνου τελείωνε το μεγάλο πολυτεχνείο στην Αθήνα. Όταν μπερδεύονταν, έπαιρνε τον ξάδερφο τηλέφωνο. Βάλθηκε να μετράει. Τώρα τελευταία μίλαγαν πολύ συχνά.

Κατέβηκε στον παλιό μύλο, έκατσε σε μιαν άκρη μόνος του και τηλεφώνησε. Χείμαρρος. Του τα’ πε όλα με το νί και με το σίγμα. Τα’ ξερε ο ξάδερφος. Και την εφημερίδα διάβαζε, και στο filoiko έμπαινε συχνά πυκνά, τον ενδιέφερε και το θέμα. Αλλά δεν ήξερε τι να του πει. Δηλαδή ήξερε, αλλά πώς να καταλάβαινε ο μικρός; Είπε να το ξεπεράσει και τον γλυκομάλωσε:

-Έλα μωρέ τι κάνεις έτσι. Μια χρονιά είναι. Και στον Ζηρό ωραία θα είναι. Τέτοια.

Απογοητεύτηκε. Αυτά τα ήξερε. Όμως δεν καταλάβαινε και μπερδευόταν.

-Τι λες ρε ξάδερφε, του χώθηκε. Εγώ που θα παίζω μπάλα; Και γιατί δεν είδε κανένας τα σχέδια; Και γιατί θα μείνει μισό το σχολείο μου;

Κατάλαβε ο ξάδερφος. Δεν θα ξέφευγε εύκολα.

-Κοίτα να δεις, του λέει. Εγώ, αλλιώς τα έμαθα εδώ. Ότι πρέπει να έχει σχέδιο η πόλη και χώρους για πλατείες και πεζοδρόμια και υποδομές. Για σχολεία και νηπιαγωγεία και άλλα. Και ότι αυτό έπρεπε να είχε γίνει από χρόνια. Και ότι τώρα τα πράγματα είναι δύσκολα. Είναι αργά πια, κατέληξε.

Ωραία τα έλεγε ο ξάδερφος. Εκείνο όμως  το ‘’είναι αργά πια’’, σαν να τον τσίμπησε.

Δεν πρόλαβε να το καλοσκεφτεί. Σοβάρεψε ο ξάδερφος:

-Κοίτα να δεις μικρέ. Εγώ θα φύγω για μεταπτυχιακά στο εξωτερικό. Θα μείνω έξω. Εδώ δεν έχει δουλειά. Και πώς να τα βγάλεις πέρα με όλους αυτούς. Έχω και κάτι καλές προτάσεις απ’ την Γερμανία. Θα φύγω.

Θα φύγω. Μόνο αυτό τριβέλιζε στο μυαλό του μέχρι να πάει σπίτι. Θα φύγω. Είναι αργά πια.

Ο πατέρας, εννιά μήνες χωρίς δουλειά, δεν μιλιόταν. Ξενοδούλευε η μάνα. Τώρα τελευταία, το’ νιωθε και αυτός, δύσκολα τα έβγαζαν πέρα. Στράφηκε στην μάνα. Ανακάτευε το χυλό αυτή. Για τηγανίτες. Του άρεσαν. Αλλά ήταν ανταριασμένος.

-Θα φύγω, της είπε. Μόλις μεγαλώσω, θα πάω να βρω τον ξάδερφο.

Γύρισε αγριεμένη η μάνα. Τον έκοψε με το βλέμμα. Της ήρθε να του δώσει μια ανάποδη. Ακούς εκεί θα φύγει το νιάνιαρο. Δεν του’ πε τίποτε. Δεν είχε και τυρί να βάλει στις τηγανίτες. Άστο θα του περάσει, σκέφτηκε πιο ψύχραιμα.

Πήγε στο δωμάτιο για ύπνο. Τρώγονται καλά και κρύες το πρωί.

Διάβασε στον πατέρα το σχόλιο στην εφημερίδα για το σχολείο του. Να δεις πως το έγραφε:

‘’Να τσακώνονται δυό φίλοι που ΑΝ ΗΘΕΛΑΝ, μπορούσαν να λύσουν το τότε ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ πρόβλημα, καταντά φαρσοκωμωδία’’.

Με την άκρη του ματιού είδε τον πατέρα να κουνά το κεφάλι. Τον ρώτησε. Του’ πε εκείνος δυό - τρείς κουβέντες. Κατάλαβε.

 Για τον παλιό δήμαρχο δεν τον ένοιαζε. Του αρκούσε να κουνάει και αυτός το κεφάλι. Του’ μεινε η στεναχώρια για δύο - τρία πράγματα.

Να τον ήξερε τον ανώνυμο! Να πήγαιναν μαζί να δουν τα σχέδια! Αυτός, μικρός ήταν, δεν θα καταλάβαινε. Αλλά θα μάθαινε για την μεγάλη τρύπα. Να ρώταγε και τον δήμαρχο, γιατί θα’ μενε μισό το σχολείο του!

Με τον δάσκαλο απογοητεύτηκε. Μπορούσε, λέει. Και τώρα κλαίει και οδύρεται.

Αυτό το ‘’είναι αργά πια’’ που του’ πε ο ξάδερφος, δεν το δέχονταν με τίποτε. Πως στο καλό είναι αργά; Αυτός μικρό παιδί ήταν. Στην έκτη Δημοτικού. Άμα ήταν αργά από τώρα…

Ερχόταν καμιά φορά και έπαιζε μπάσκετ με τα δικά μου. Χαιρόμουν και εγώ που έκαναν παρέα τα γειτονόπουλα. Ήρθε.

-Άκου να σου πω…

Μου τα’ πε όλα, χαρτί και καλαμάρι.

-Να τα γράψεις στον Μπάρκα, ακούς. Εσένα δε σου χαλάει χατίρι. Και στο filoiko να τα γράψεις, Να τα διαβάσει ο ξάδερφος. Να του πεις ,εγώ δεν φεύγω. Να κάνει και αυτός τα κουμάντα του και να γυρίσει. Να δούμε τι θα κάνουμε.

Φόβο δεν είχε. Ούτε κόμπο στον λαιμό.

Μικρό παιδί, σκέφτηκα. Θα ξέρει καλύτερα...

Για την αντιγραφή

Βησσαρίων Γιωρσπύρος.