Η ιστορία αρχίζει να γράφεται τώρα…

πηγή:www.gnomiartas.gr 
του Κώστα Γκέτση
Μπορεί να απαιτήθηκε λίγος χρόνος παραπάνω, αλλά ήταν επιβεβλημένο να γίνει, για να φύγουν οι πολλοί επισκέπτες του Ζηρού, την Κυριακή το πρωί, συμφωνώντας ότι πλέον η ιστορία της Παιδόπολης Ζηρού «Άγιος Αλέξανδρος», τώρα αρχίζει να γράφεται και αυτή, θα είναι η τεράστια συμβολή όλων και το χρέος απέναντι στην ιστορία.

Τύχη αγαθή, η λειτουργία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ζηρού, οι άνθρωποι του οποίου δεν περιορίστηκαν στα αυστηρά υπηρεσιακά τους, καθήκοντα και όλοι μαζί, είπαν να κάνουν το κάτι παραπάνω και το έπραξαν με την σημαντική εκδήλωση που διοργάνωσαν. Πρωτεργάτης της προσπάθειας αυτής η υπεύθυνη του ΚΠΕ Ζηρού Μαριάννα Νάστου και ο συνεργάτης της Βαγγέλης Ντάκουλας.

Ο κ .Βαγγέλης Ντάκουλας ενώ εξηγεί πως βρέθηκε το αρχειακό υλικό της Παιδόπολης

Η προσπάθεια που κάνουν, δεν είναι σημερινή, ούτε εξαντλείται στην εκδήλωση της Κυριακής, η οποία ήταν καθόλα πετυχημένη.

Σημαντικοί και οι προσκεκλημένοι της εκδήλωσης αυτής, οι οποίοι έκαναν και τις εισηγήσεις στην ημερίδα, την οποία με θρησκευτική ευλάβεια παρακολούθησαν οι πάντες. Το «ιστορικό πλαίσιο της εποχής»ανέλυσε η Ρίκη Βαν Μουσχότεν αναπληρώτρια

η Ρίκη Βαν Μουσχότεν στο βήμα

καθηγήτρια στο τμήμα Ιστορίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. «Η ιστορία της παιδόπολης Ζηρού μέσα από μαρτυρίες», ήταν το επόμενο θέμα το οποίο παρουσίασε ο ιστορικός μελετητής Βασίλης Σάνδρης.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, οι παρουσιάσεις των εισηγήσεων, αν και πήραν κάτι παραπάνω απ’ τον προβλεπόμενο χρόνο, καθήλωσαν τους παριστάμενους, οι οποίοι όπως προαναφέρουμε, τις παρακολούθησαν με θρησκευτική ευλάβεια.

O εγγονός του αρχιτέκτονα.

Είχε προηγηθεί μια συγκινητική σκηνή. Στο βήμα ανέβηκε ο εγγονός του Ελβετού αρχιτέκτονα,

Η πρόεδρος του ΚΠΕ κ.Μ.Νάστου ,ο κ Β.Σάνδρης και ο Ελβετός  στη μέση

ο οποίος σχεδίασε το χώρο και τα κτίρια, που αποτέλεσαν την Παιδόπολη Ζηρού και ήταν ο άνθρωπος, που όπως από πολλούς με έμφαση τονίστηκε συνέβαλλε τα μέγιστα, για να χρηματοδοτηθεί το έργο απ’ τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό, αλλά ήταν και ο άνθρωπος που έπεισε τους παράγοντες της περιοχής, για να παραχωρηθεί ο χώρος των εγκαταστάσεων αυτών. Σημαντικό το αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα, εκτιμήθηκε απ’ τους πάντες και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και για άλλα ανάλογα έργα.

Ο εγγονός του αρχιτέκτονα, είχε επισκεφτεί την Φιλιππιάδα και τον Ζηρό, τρεις φορές τα προηγούμενα χρόνια και με οδηγό τις φωτογραφίες που βρήκε στο αρχείο του παππού του, προσπάθησε να επικοινωνήσει με κάποιους παράγοντες και πολίτες της εποχής, διαπιστώνοντας όμως, ότι οι περισσότεροι είχαν φύγει απ’ την ζωή. Με τους ελάχιστους που συνάντησε, φρόντισε και πλούτισε το αρχείο του, το οποίο είναι πλέον στην διάθεση του ΚΠΕ Ζηρού, για την καταγραφή της ιστορίας.

Συγκινητική η στιγμή που παρέδωσε στην υπεύθυνη του ΚΠΕ Ζηρού ηλεκτρονικό αρχείο, με 165 περίπου μοναδικές φωτογραφίες της εποχής, οι οποίες και θα αποτελέσουν την βάση της ιστορικής αναζήτησης…

O Eλβετός εγγονός του αρχιτέκτονα και οι κκ.Τσαουμάνης και Καλογήρου  οι οποίοι  ήταν δάσκαλοι στην Παιδόπολη 

Το πολύπαθο αρχείο!

Φοβερή η ιστορία του αρχείου της Παιδόπολης Ζηρού «Άγιος Αλέξανδρος»! Το 1986, έκλεισε η Παιδόπολη και το αρχείο βρισκόταν παραπεταμένο, σε μια αποθήκη, δίπλα στο επιβλητικό θέατρο, που κοσμούσε πραγματικά το χώρο. Μέχρι πέντε χρόνια πριν, που άρχισε να λειτουργεί το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, δεν το είχε αναζητήσει κανένας. Κανένας, κυριολεκτικά. Αυτό καταστρεφόταν απ’ τα ποντίκια, την υγρασία και το χρόνο.

Το video, που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση, έδειξε ότι χρειάστηκε ολόκληρη επιχείρηση, για να αποκαλυφτεί η μικρή αποθήκη, δίπλα στο θέατρο, όπου βρισκόταν το αρχείο. Τα βάτα και οι θάμνοι, είχαν ολοκληρωτικά καλύψει την αποθήκη και άντε να βρεις άκρη, άντε να συντηρήσεις το πολύτιμο αρχειακό υλικό. Η προσπάθεια έγινε. Οι άνθρωποι του ΚΠΕ Ζηρού, σ’ αυτή την προσπάθεια, είχαν και το ρόλο του σκαπανέα. Είδαμε όμως ότι το έκαναν με πολύ καλή διάθεση, γιατί οι ίδιοι γνώριζαν, την τεράστια σημασία της προσπάθειας που έκαναν.

Ως όφειλαν οι άνθρωποι του ΚΠΕ Ζηρού, παρέδωσαν όλο το υλικό στην υπηρεσία των Γενικών Αρχείων Νομού Πρέβεζας, που κι εκεί έπρεπε ν’ αρχίσει ο μαραθώνιος της σωτηρίας του. Αυτό άλλωστε ήταν και το θέμα που ανέλυσε στην ημερίδα ο διδάκτωρ ιστορίας και προϊστάμενος των Γενικών Αρχείων του Κράτους στο νομό Πρέβεζας Σπύρος Σκλαβενίτης.

ο ιστορικός μελετητής Βασίλης Σάνδρης.

Είπε χαρακτηριστικά, ότι το μεγαλύτερο μέρος των αρχείων, το είχαν φάει τα ποντίκια, ενώ η υγρασία έκανε χαρακτηριστική ζημιά. Η μούχλα απειλούσε το υλικό, αλλά βρέθηκε ο τρόπος και αποκαταστάθηκαν. Ακολούθησε σκληρή δουλειά και το αρχείο αυτό, είναι σήμερα προσβάσιμο για τον κάθε ερευνητή, τα παιδιά της Παιδόπολης της εποχής εκείνης και φυσικά όποιον πολίτη επιθυμεί ν’ ασχοληθεί με την ιστορία αυτή.

Κάποια στιγμή, σημαντικά στοιχεία απ’ αυτό το αρχείο, θα αναρτηθούν και στο διαδίκτυο, είπε χαρακτηριστικά, ο κ. Σκλαβενίτης.

Από πού αρχίζουμε;

Ίσως το πιο σημαντικό κομμάτι της εκδήλωσης, ήταν αυτό, όπου παιδιά της εποχής εκείνης, συνταξιούχοι σήμερα άπαντες, ήρθαν να καταθέσουν την προσωπική τους εμπειρία.

Μια συγκινητική στιγμή, κατά την έναρξη της ημερίδας, όπου οι παλιοί τρόφιμοι της παιδόπολης σηκώθηκαν απ’ τις θέσεις τους, για να τους δουν οι παριστάμενοι και μια αναμνηστική φωτογραφία, όπως ήταν φυσικό.

Ήταν εκεί και πήραν το λόγο οΧαράλαμπος Βαλεράς , ο Κωνσταντίνος Δήμου, ο Όμηρος Βασδέκης, ο Χρήστος Γούσης και οΛάζαρος Ντίμερης.

Βαθιά συναισθηματική και βιωματική, η παρέμβαση του συνταξιούχου εκπαιδευτικού Όμηρου Βασδέκη, απ’ την Βίτσα Ζαγορίου. Όμως έθεσε, κατά την γνώμη μας, το κομβικό ερώτημα, το οποίο αν απαντηθεί, θα καταγραφεί καλύτερα η ιστορία και θα αποδοθεί η πραγματικότητα, στις επόμενες γενιές, ειδικά την περίοδο που ζούμε.

Απ’ την μια το παιδομάζωμα, απ’ την άλλη οι παιδοπόλεις, την προσφορά των οποίων, με περίσσεια επιχειρημάτων, αλλά και συναισθήματος, ανέλυσαν οι ίδιοι οι φιλοξενούμενοι σ’ αυτές και είχαν πολλά καλά να θυμηθούν και πρέπει να καταγραφούν.

Αξίζει τον κόπο, να υπάρξει έστω και διάθεση παραλληλισμού αυτών των δυό επιλογών, αναρωτήθηκε ο κ. Βασδέκης, ο οποίος με τον χαρισματικό του λόγο, περιέγραψε την δική του ιστορία. Πως δεκάδες παιδιά, σε μια νύχτα, έφυγαν απ’ τα χωριά του Ζαγορίου (Βίτσα το δικό του χωριό, Άνω και Κάτω Πεδινά, Ελαφότοπος κλπ), γιατί η πληροφορία που είχαν οι πάντες και ήταν πραγματική, ανέφερε ότι ακολουθούσε η… επιδρομή για το διαβόητο παιδομάζωμα… Ήταν το έτος 1947, που ο καταστροφικός εμφύλιος, είχε σαρώσει όλη την χώρα και ειδικά την Ήπειρο.

Εκατοντάδες παιδιά, έφυγαν απ’ τα χωριά του Ζαγορίου, για άλλες πόλεις, όπου με την βοήθεια γνωστών και συγγενών τους, θα έπρεπε να αναζητήσουν το μέλλον τους, κάτω από άθλιες συνθήκες. Απ’ την Πρέβεζα, που αρχικά βρέθηκε, παιδάκι τότε ο ομιλητής, πήγε σε παιδόπολη στα Ψηλά Αλώνια της Πάτρας, για να συνεχίσει τις επόμενες δύο τάξεις, σε παιδόπολη του Αγρινίου, που στεγαζόταν σε παλιές καπναποθήκες της περιοχής και να τελειώσει το Δημοτικό στην παιδόπολη Ζηρού, όπου είχε χαρισματικούς δασκάλους, έμαθε γράμματα, για ν’ αφιερώσει ο ίδιος την υπόλοιπη ζωή του, ως δάσκαλος, στα παιδιά. Πέρασαν απ’ τα χέρια μου, είπε, πάνω από χίλια παιδιά. Είχε αναφερθεί λίγο πριν στους χαρισματικούς δασκάλους, που υπηρετούσαν στην Παιδόπολη και είχαν τάξει στόχο της ζωής τους, να μάθουν τα παιδιά της παιδόπολης γράμματα. Το κατάφεραν είπε συμπερασματικά, αποτίοντας σ’ όλους φόρο τιμής και στους δασκάλους και τους κοινωνικούς λειτουργούς και τους εργαζόμενους στην παιδόπολη.

Η μία μαρτυρία οδηγεί σε περισυλλογή:

-Υπάρχει περίπτωση, σοβαρός άνθρωπος και σκεπτόμενος πολίτης, να οδηγηθεί σε συγκρίσεις, ανάμεσα στο παιδομάζωμα του Εμφυλίου, με την προσφορά των παιδουπόλεων όλης της χώρας και εν προκειμένω της παιδόπολης Ζηρού;

Οι ιστορικοί θα το αποφασίσουν…