ΦΙΛΙΠΠΙΑΔΑ:απευθείας σύνδεση με φωλιά πελαργών.

Οι Ηπειρώτες εν οδύναις...(του Νίκου Καρατζένη)

Με την ελεγεία που ακολουθεί θα μοιρολογούσε ο ανώνυμος αοιδός της δημοτικής μας μούσας την καταστροφή του γεφυριού της Πλάκας στον Άραχθο ποταμό, την 1η Φεβρουαρίου 2015:
  
«Μαύρα μαντάτα φτάσανε στα δόλια τα Τζουμέρκα»
πάει ένα στολίδι τους, της Πλάκας το γιοφύρι
το ‘φαγε ο φονικός καιρός, το πήρε το ποτάμι.
Κλαίνε, θρηνούν οι άνθρωποι σ’ Ήπειρο και Τζουμέρκα
το θάνατο του γεφυριού ο νους τους δεν χωράει
παρηγοριά γυρεύουνε στο νέο χτίσιμό του».
«Έπεσε της Πλάκας το γεφύρι»
Το θλιβερό αυτό άγγελμα πάγωσε τις καρδιές των απανταχού της χώρας ευρισκομένων Ηπειρωτών και έφερε στα μάτια τους τα δάκρυα. Δάκρυα οδύνης, δάκρυα απόγνωσης, δάκρυα μεταμέλειας, δάκρυα ενοχής, δάκρυα, δάκρυα… γιατί τις στιγμές εκείνες ένιωσαν ότι έχασαν έναν δικό τους άνθρωπο ή μάλλον τον άνθρωπό τους, αφού το γεφύρι αυτό είχε ψυχή, έκρυβε μέσα του την ψυχή του κάθε Ηπειρώτη, του κάθε ανθρώπου, ο οποίος το είδε από κοντά, το περπάτησε και εντυπωσιάσθηκε από τη μορφή του, την αρχιτεκτονική του, τη θέση του στο χώρο και στην ιστορία, τους συμβολισμούς του.
«Έπεσε της Πλάκας το γεφύρι»
Είναι δυστυχώς γεγονός ότι η οργή του Αράχθου ποταμού μέσα σε λίγες μόλις στιγμές μετέβαλε σε συντρίμμια την πέτρα, τον κόπο και την ελπίδα. Η
απώλεια είναι μεγάλη γιατί στο μνημείο αυτό, το οποίο κάποιοι αποκάλεσαν «μικρό Παρθενώνα» των Τζουμέρκων για την άρτια λαϊκή αρχιτεκτονική του, ακουμπάει η συλλογική μνήμη, η ιστορία και ο πολιτισμός της Ηπείρου, της χώρας. Το μνημείο, που σεβάστηκαν ακόμη και οι χιτλερικές βόμβες, οι οποίες το πλήγωσαν ελαφρώς, εμείς οι νεώτεροι το εγκαταλείψαμε αβοήθητο στις ανηλεείς επιθέσεις των φυσικών στοιχείων.
Το γεφύρι της Πλάκας, το μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων κτίστηκε το 1866, πάνω σε παλαιότερο που είχε γκρεμισθεί, με το σχέδιο του λαϊκού αρχιτέκτονα Κώστα Μπέκα, καταγόμενου από τα Πράμαντα Τζουμέρκων. Η συνολική δαπάνη του έφτασε τις 187.000 γρόσια και την πλήρωσαν τα χωριά της περιοχής και ο Ιωάννης Λούλης, ο οποίος διατηρούσε πανδοχείο στα Ιωάννινα στο οποίο κατέλυαν οι κάτοικοι των Τζουμέρκων. Το γεφύρι που έφερνε τον απομονωμένο κόσμο των Τζουμέρκων στα Ιωάννινα και στην Άρτα, είχε μήκος τόξου 40 μέτρα, πλάτος 3,20μ. και το ύψος της καμάρας του ήταν 20μ. από την κοίτη του ποταμού. Στο ιστορικό γεφύρι της Πλάκας οι Έλληνες έδωσαν μάχες και πέτυχαν νίκες κατά των Τούρκων τα έτη:1821, 1854 και 1878. Το 1881 με την προσάρτηση της περιοχής της Άρτας και των Τζουμέρκων στο ελληνικό κράτος ιδρύθηκε τελωνείο στο ανατολικό άκρο του γεφυριού στο οποίο τον Φεβρουάριο του 1944 υπογράφτηκε η Συμφωνία της Πλάκας η οποία προέβλεπε τη συνεργασία των αντιστασιακών οργανώσεων ΕΑΜ, ΕΔΕΣ και ΕΚΚΑ εναντίον των στρατευμάτων της Γερμανικής κατοχής.
Ο εκ Μελισσουργών καταγόμενος δημοσιογράφος Ανδρέας Ρίζος έγραψε (Ιούνιος 2011): «Πέρασαν χρόνια από το 1866. Το γεφύρι του μάστρο-Κώστα Μπέκα από τα Πράμαντα ήταν το πέρασμα ζωής για τους ανθρώπους των βουνών. Και σήμερα στέκει εκεί στην Πλάκα αγέρωχο σαν ουράνιο τόξο ακτινοβόλο, για να θυμίζει την ανθρώπινη δημιουργία και την ουσία της ζωής. Κι όσοι το περπατούν, ακουμπούν το χέρι τους στην πέτρα, τη χαϊδεύουν, έτσι σαν έναν χαιρετισμό προς τον Πρωτομάστορα και σαν μνημόσυνο, για να ‘ναι αναπαμένα τα κόκαλα αυτού και των βοηθών του, που έσωσαν πολλούς από το χαλασμό…» Τζουμερκιώτικα Χρονικά, τεύχος 12ο, 2011.
«Έπεσε λοιπόν της Πλάκας το γεφύρι!!!»
Πριν όμως κοπάσει ο πανελλήνιος «επιτάφιος» θρήνος για το γεφύρι, η δήλωση του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ότι η ελληνική πολιτεία με τη σύμπραξη των αρμοδίων πολιτικών και επιστημονικών φορέων θα προβεί στις αναγκαίες δράσεις για την αποκατάσταση του γεφυριού της Πλάκας, γεμίζει τους Έλληνες, τους Ηπειρώτες και τους Τζουμερκιώτες με ελπίδα και προσμονή. Η ανακατασκευή του ιστορικού γεφυριού θα επιβεβαιώσει τον σεβασμό μας προς το μνημείο αυτό, το οποίο συνιστά κιβωτό ιστορίας, τεχνογνωσίας, πολιτισμού και συνάμα σύμβολο της θέλησης και του πείσματος του ορεσίβιου λαού να επιβιώσει κάτω από τραχύτατες συνθήκες διαβίωσης εναρμονίζοντας το κάλλος με την πρακτική ωφελιμότητα.
Είναι άκρως συγκινητικό το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε από ορισμένους Ηπειρώτες, οι οποίοι επιθυμούν να συμβάλλουν στην αναστήλωση του γεφυριού της Πλάκας επωμιζόμενοι την οικονομική δαπάνη του εγχειρήματος. Αυτή η έκρηξη αλληλεγγύης προς το γεφύρι αποδεικνύει ότι οι Ηπειρώτες έχουν στη φιλοσοφία τους την εθνική ευεργεσία, τον εθελοντισμό και τον καλώς εννοούμενο πατριωτισμό. Στη συγκεκριμένη περίσταση λαχταρούν να δουν και πάλι το γεφύρι τους να στέκει ορθό και περήφανο στη χαράδρα του διότι το θεωρούν πολύτιμο κειμήλιο το οποίο διαφυλάσσει την ιστορική τους κληρονομιά και την πολιτισμική τους ταυτότητα.
Ο γράφων στον οποίο το γεφύρι της Πλάκας ασκούσε πάντα μιαν ακαταμάχητη γοητεία, τον Αύγουστο του 1985 αποτύπωσε κάποιες σκέψεις στο χαρτί και «τολμάει» σήμερα να τις αφιερώσει ως οφειλόμενο φόρο τιμής σ’ αυτό το τέμενος των Τζουμερκιωτών μαστόρων της πέτρας και ως ξόρκι κατά της λήθης.

Στης Πλάκας το γεφύρι
Καμαρώνουν της Πίνδου οι κορυφές
το δρασκέλισμά σου στην άγρια στενοποριά
-της Πλάκας τοξωτό πετρογέφυρο-
Αιώνιο κραταίωμα της πολύβουης χαράδρας,
Βγαλμένο από της λαϊκής ψυχής τη φαντασία,
για της προόδου το χατήρι·
με ιδρώτα, αγωνία και σοφία
βαλμένη η κάθε σου πετρούλα,
με γνώση και ευθύνη δουλεμένη ολάκερη
η αρμοδεσιά σου.
Του Αράχθου έζεψες το ατιθάσευτο φαράγγι
για να φέρεις στων ανθρώπων την κοινωνία
των Τζουμέρκων τον λησμονημένο ξωμάχο
διδάσκοντάς τον την ιστορία, την αντίσταση
το πείσμα για ζωή.
Έρχονται στου λογισμού μου τα μονοπάτια
μουσικές και εικόνες από τις νιότης μου τα χρόνια,
όπως
οι αποκαμωμένοι των στρατοκόπων βηματισμοί,
των αλόγων οι αναστεναγμοί από των αγωγιατών
τα περάσματα στο λιθόστρωτο ανηφόρι σου,
οι ήχοι των κοπαδιών και οι ιαχές των ποιμένων,
των νερών σου το απαλό ρόχθισμα
στου καλοκαιριού τ’ αποσπερίσματα
μα προπάντων ο ιερός τρόμος του ύψους σου
και του φθινοπώρου οι άσπονδες κατεβασιές.
Της Πλάκας τοξωτό πετρογέφυρο
Συμμάχησαν και μάχονται απεγνωσμένα
να σε καταλύσουν
ο ήλιος, ο αγέρας, ο χιονιάς
και ο πετροκαταλύτης χρόνος
μα εσύ στέκεις ανέπαφο στου καιρού
τα μαστιγώματα και τις νυχιές
γιατί έχεις χρέος να φιλιώνεις ανθρώπους
και πολιτισμούς
και να θρυμματίζεις ενίοτε την υπεροψία μας.

http://www.gnomiartas.gr/

12 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ο Ηπειρώτης, αρρηκτα δεμενος με τον τόπο του,κουβαλαει μεσα του ,οπου και να βρεθει τις εικονες του τοπου του.Οταν οι προγονοι μας δημιουργουσαν εδεναν περιτεχνα ο,τι εφτιαχναν με τη γυρω φυση.Γι αυτο και το αποτελεσμα ηταν μοναδικο!!!!!!!!!!

Ανώνυμος είπε...

Eνα μεγαλο ΜΠΡΑΒΟ[και τωρα δεν είναι ψεμα]για τους καδους στη Λ.ΖΗΡΟΥ.Εεεε καιρος ηταν!Και παλι μπραβο.Σε μερικα πραγματα,τελικα δεν θελει κοπο,τροπο θελει.Αντε παμε...γι'αλλα λοιπον!

Ανώνυμος είπε...

Διαβαζοντας ενα αφιερωμα στους ηπειρωτες μαστορους απο το μουσειο ηπειρωτων μαστορων Πυρσογιαννης :''Ολη τους η τεχνη ηταν μια λεξη-αργα.Οσο πιο αργα δουλευαν,τοσο πιο καλοι μαστοροι ηταν.Τραγουδουσαν και σφυριζαν στο πελεκημα για να ξεχνιουνται και να μη βιαζονται.Αντι να αγνοησει οΗπειρωτης μαστορας τη φυση ,να την κοντραρει ,προτιμησε να συνδιαλεγεται μαζι της.''Ας τα λαβουν αυτα υποψιν οσοι αναλαβουν την ''αμεση αποκατασταση ''του απαραμιλου καλους γεφυριου τηςΠλακας

Ανώνυμος είπε...

Μια λεξη που να ξεκινα από Ζητα και να τελειωνει σε Ξ!Αυτη τη λεξη μας λεει η Ε.Μ.Υ. από αποψε το βραδυ....ΖΚΑΤΑΨΥΞ ολη η Ηπειρος από αποψε και για ολη τη βδομαδα!Μπρρρρ!Αααα και χιονια λεει.Αααα ρε εχει να παει το σκι απ'τον Παραδεισο[όπως καποτε,καποιοι]μεχρι το Μνημειο,συννεφο....ΒΒΖΙΙΙΙΝΝΝΝ!!!Υ.Γ.Εχει και ένα..βαθμο δυσκολιας η πιστα αυτή.Η μεγαλη στροφη[σκετο πεταλο]μετα τον Παραδεισο,ηταν σκετη..κολαση!Καποιος φιλος δεν την πηρε καλα,σαβουριαζει,και η...θειτσα Νουσιω,λαχταρσε!Και του λεει,σιγα πιδακιμ,σακατευκες!Λετε να ζησουμε παλι τέτοιες στιγμες;

Ανώνυμος είπε...

Μπράβο στη Δημοτική αρχή που τοποθέτησε τους 2 κάδους στη λίμνη στο Ζηρό.

Για να δέσει το θέμα πρέπει και οι επισκέπτες να χρησιμοποιούν τους κάδους.

Ανώνυμος είπε...

Τυχεροί θάμαστε εδώ που τα λέμε αν χιονίσει αύριο αυτή την φορά στην Φιλιππιάδα.

Πιο συχνά χιονίζει στην Αθήνα παρά εδώ.

Απέναντι ο Γκογκόμυλος γκορδώνεται από προχθές με χιόνια.
Και είναι κακά τα ψέματα ΟΜΟΡΦΙΑ.
Σαν να μας λέει κοιτάξτε με.

Ρίξε ρε λίγο παρακάτω και σε μας...

Το χίονι σκεπάζει πρώτα απ όλα αμαρτίες της ψυχής...

Ανώνυμος είπε...

Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΠΟΥ ΠΑΙΖΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΞΕΡΕΙ ΑΚΝΕΙΣ;

Ανώνυμος είπε...

https://www.youtube.com/watch?v=c9neztEQ1II

Ανώνυμος είπε...

Χρονια πολλα για σημερα στο Μπαμπη το...Φλου!!!

Ανώνυμος είπε...

Βλέπω σε μια φωτογραφία πως ο Γιούνκερ κοιτάει τον Τσίπρα. Για πρόσεξε Αλέξη, δεν φημίζονται για το πόσο ευθύς είναι. Με την καλή έννοια. Γιατί με τη κακή, μπορεί να σημαίνει ότι απλώς θέλουν να βάλουν και λίγο συναίσθημα.

Ανώνυμος είπε...

Ιδιαίτερα Εν ωδύναις καλύπτεται θα ήταν ο τίτλος

Ανώνυμος είπε...

Ένα λάθος οδηγεί σε σωρεία λαθών...

Αν δεν επιλεγεί ο δρόμος της αναγνώρισής του ως λάθους...

Αλλά ο δρόμος της επίκλησης αυτοαναιρούμενων επιχειρημάτων υποστήριξής του ως σωστού...

Αυτά τα λίγα για τα κυπαρίσσια...

Αλλά αυτή η Δημοτική αρχή έχει εκτός των άλλων να αποδείξει δύο πράγματα...

Πρώτον ότι, τουλάχιστον, δέχεται και αντέχει την κριτική (αν και θα έπρεπε να την επιδιώκει)...

Και δεύτερον ότι είναι σε θέση να οργανώνει την δημόσια συζήτηση για τα θέματα που μας αφορούν (και δεν αναφέρομαι στα κυπαρίσσια ή μόνο στα κυπαρίσσια) στην ώρα που πρέπει...

Πέντε χρόνια είναι αρκετά για να μάθει και για να υλοποιήσει...

Δεν θα κριθεί από κάποια ενδιάμεσα λάθη, ακόμη και αν τα λάθη αυτά τα χειριστεί με το λάθος τρόπο...

Για αυτό δεν χρειάζεται ούτε άγχος από τους ίδιους ούτε υπερβάλλον ζήλος από τους "υποστηρικτές"...

Θα κριθεί από τα μεγάλα και σημαντικά...

Που δεν λύνονται με τις μπουλντόζες μες την τούρλα του Σαββάτου...

Αρκετά υπέφερε αυτή η πόλη από αυθαιρεσίες που στηρίχθηκαν σε "επιχειρήματα" που πέσαν στην πρώτη πνοή του ανέμου...

Το μέλλον της θα στηριχθεί στο σταμάτημα των αυθαίρετων ενεργειών και στο σχεδιασμό με λογική και όνειρο...

Και πάντως όχι στην επαναφορά στην δράση "συντελεστών" οι οποίοι επέβαλαν, υπερασπιζόμενοι τα στενά τους συμφέροντα, την έλλειψη της θέασης στους υπόλοιπους...

Μπορεί η νέα γενιά να τους αφήσει πίσω...

Δεν τους χρειάζεται...

Εκτός αν εμφορείται από τις ίδιες απόψεις...

Πράγμα που δεν το πιστεύω...