Σαν ποταμός οι θύμησες…του Νίκου Καρατζένη (ΦΩΝΗ 2-9-2011)

Στιγμές μοναδικές σε συναίσθημα, αναπόληση, περισυλλογή και αυτογνωσία έζησαν οι Φιλιππιαδιώτες όλων των ηλικιών που κατέκλυσαν την κεντρική πλατεία, το βράδυ της Παρασκευής (26 Αυγούστου 2011) για να παρακολουθήσουν την ιστορική πορεία της μικρής μας πόλης από τις αρχές του 20ου αιώνα ως τις μέρες μας μέσα από την προβολή ασπρόμαυρων φωτογραφιών. “Αυτουργός” και πάλι της πολιτιστικής εκδήλωσης ο Μιλτιάδης Ζήκος, ένας άνθρωπος ευαίσθητος σε ζητήματα λαϊκού πολιτισμού. Είναι εξάλλου γνωστό το φωτογραφικό του αρχείο το σχετικό με τα παραδοσιακά κτήρια της Φιλιππιάδας.

Το κοινό της Φιλιππιάδας με αδιάπτωτο ενδιαφέρον και απόλυτη προσήλωση παρακολουθούσε επί δύο και πλέον ώρες να ξετυλίγονται μπροστά του σαν σε κινηματογραφική ταινία όλες σχεδόν οι πτυχές του υλικού και κοινωνικού βίου της περιοχής στη διαδρομή ενός αιώνα. Άνθρωποι στο χώρος της εργασίας, της ψυχαγωγίας, σε ιδιωτικές τους στιγμές, πλήθη ανθρώπων σε αθλητικές, θρησκευτικές, πολιτικές και κοινωνικές εκδηλώσεις, δημόσια κτήρια και χώροι, γειτονιές , δρομάκια και καταστήματα ανασύρθηκαν από τα συρτάρια και τις ιδιωτικές συλλογές για να αναπαραστήσουν αλλοτινές εποχές τυλιγμένες στην ομίχλη του χρόνου. Μέσα από το δομημένο και φυσικό περιβάλλον, τις προσωπογραφίες, τις ενδυμασίες, τις τελετές αναδύθηκαν η συλλογική μνήμη και το ύφος μια ς εποχής.

Τη συναισθηματική μας εμπλοκή και μέθεξη σ’ αυτή την σύνθετη καλλιτεχνική- πνευματική μυσταγωγία ενίσχυε η υποβλητική μουσική της Ελένης Καραΐνδρου, που ήταν πολύ εναρμονισμένη με τις φωτογραφικές εικόνες, η οποία μουσική κατά γενική ομολογία, μας διαπερνούσε και προξενούσε ρίγη στο κορμί, κραδασμούς στην καρδιά και μια γενική μελαγχολία στην ψυχή για πρόσωπα και πράγματα που έφυγαν χωρίς επιστροφή στου κύκλου τα γυρίσματα.

Η όμορφη βραδιά του Αυγούστου στην Φιλιππιάδα δεν προέκυψε βεβαίως από του αυτομάτου και εκ του μηδενός. Χρειάστηκε να σχεδιάσει, να φαντασθεί η και να μοχθήσει κάποιος. Χρειάστηκε ο Μιλτιάδης Ζήκος να κλέψει χρόνο από την οικογένεια του και την εργασία του, να αφιερώσει ώρες από τη ζωή του για τη συλλογή, την επιλογή και την επεξεργασία του υλικού του, να βρει τους κατάλληλους ανθρώπους οι οποίοι θα συνδράμουν στο εγχείρημα του, να δαπανήσει κάποια χρήματα σε καιρούς οικονομικής δυσπραγίας, να χάσει τον ύπνο του από την αγωνία του σχετικά με την αξιολόγηση και αξιοποίηση των κειμηλίων που του παρέδωσαν οι Φιλιππιαδιώτες ως παρακαταθήκη.

Η ανθρωποσυρροή στην κεντρική πλατεία την Παρασκευή (26 Αυγούστου 2011) και το απειράριθμο εύρος των βλεμμάτων που έμεινε επί δύο και πλέον ώρες καθηλωμένο στην «οθόνη της ιστορίας της Φιλιππιάδας» αποτελεί παρήγορο μήνυμα και περίτρανη απόδειξη του ισχυρισμού μας ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν αλάθητο κριτήριο αξιολόγησης της ποιότητας και τιμούν όσους δημιουργούν με πάθος, μεράκι, ανιδιοτέλεια, “με λογισμό και με όνειρο” κατά τον Σολωμό.

Αύτη η συγκινητική προσέλευση των ανθρώπων της Φιλιππιάδας στην συγκεκριμένη διοργάνωση αποτελεί συνάμα απάντηση και σε όσους από τους ανθρώπους μας παραπονιούνται και αγανακτούν, όταν βλέπουν να γεμίζουν ασφυκτικά από κόσμο χώροι στους οποίους παρέχονται αμφιβόλου χαμηλής ποιότητας ή επιπόλαιες, κατά την εκτίμηση τους, εκδηλώσεις τις οποίες κάποιοι βαφτίζουν «καλλιτεχνικές». Η αλήθεια είναι πως όταν δεν διοργανώνονται από φορείς, από συλλόγους ή από ιδιωτική πρωτοβουλία θεάματα και ακροάματα υψηλής πολιτιστικής στάθμης ως εναλλακτική πρόταση, πολλοί άνθρωποι τρέπονται προς και τέρπονται με εμπορευματοποιημένες μορφές «ψυχαγωγίας» ή μάλλον διασκέδασης.

Κλείνοντας την αναφορά μας στα πολιτιστικά της περασμένης Παρασκευής εκφράζουμε τα συγχαρητήρια μας στον ενεργό πολίτη και φιλότεχνο άνθρωπο Μιλτιάδη Ζήκο, ο οποίος με την παρέμβαση του κατόρθωσε απλά και αθόρυβα να μας αναβαπτίσει στις προγονικές μας μνήμες και του ευχόμαστε υγεία, έμπνευση και δύναμη να μας χαρίζει όμορφες και μεστές νοήματος στιγμές μη φειδόμενος κόπων και θυσιών.

Νίκος Β. Καρατζένης

Φιλόλογος

  Ως εμπόδιο λησμονιάς (σχόλιο της Ρούλας Χρήστου ΦΩΝΗ 2-9-2011)

Στις 26 Αυγούστου, την προηγούμενη Παρασκευή το βράδυ, πήγαμε πλατεία. Κι είδαμε παλιές φωτογραφίες. Ως «εμπόδιον λησμονιάς»!

Παρέα με τον Μιλτιάδη Ζήκο ξεφυλλίσαμε ένα ηλεκτρονικό άλμπουμ 500 φωτογραφιών, που προσφέρθηκαν μία μία στον δημιουργό του, ειδικά γι αυτή την προβολή και την αρχειοθέτησή τους εκ των υστέρων στο blog filoiko.

Και τι δεν είδαμε! Από γυμναστικές επιδείξεις και χορούς σε γάμους και πανηγύρια, ως παρεΐστικα μπάνια στο Μενίδι και το ποτάμι, επισκέψεις υψηλόβαθμων στην πόλη, παλιά κτήρια-μνημεία και στιγμές της ίδιας πλατείας σε μακρινές εποχές.

Κι εκεί που προσέχαμε μην αναγνωρίσουμε κανένα πρόσωπο απ’ τα παλιά, να ‘σου και ζωντάνεψαν κάνα δυο φωτογραφίες. Ρομίνας (Νίκος Μητροπάνος) και Βαγγέλης Ρέντζιος θέλησαν ν’ αποδείξουν πως παραμένουν παλικάρια και βάζοντας το ηλεκτρόφωνο σε λειτουργία χόρεψαν πάλι το ζεϊμπέκικο της εποχής του ’80. Όπως τότε. Κι αφού συνεχίσαμε το ξεφύλλισμα του άλμπουμ, εκεί στο τέλος της βραδιάς που βλέπαμε πως γλένταγαν άλλοτε, να ‘σου μια ζυγιά να πλησιάζει στην πλατεία με κάτι μουσικές άλλο πράγμα! Αυθεντική δημοτική μουσική, αυθεντικό τραγούδι, γνήσιοι οργανοπαίχτες δημοτικών σκοπών, απολαυστικοί σαν το παλιό κρασί. Μαζί με τον συντοπίτη μας  νεαρό, Κώστα Κάκκο την ορχήστρα αποτελούσαν ο Σωκράτης, ο Σπύρος κι ο Σπάρτακος, με καταγωγή απ’ την Αλβανία αλλά μακρόχρονη πλέον παρουσία και διαμονή στην περιοχή μας. Εξαίρετοι χτίστες και μερεμετάδες αλλά και καλλιτέχνες απ’ ότι φανέρωσαν τη βραδιά αυτή.

Ήταν ωραία στην πλατεία την Παρασκευή. Σαν σε θερινό σινεμά, σαν στην αυλή ενός φιλικού σπιτιού με τους βασιλικούς από γύρω.

Άντε και του χρόνου!

Υ.Γ: Για του χρόνου προτείνω η βραδιά να συνεχιστεί με τη «ζυγιά» που αποκαλύφθηκε φέτος. Τι μουσική ήταν αυτή! 

Μια βραδιά γεμάτη ιστορία…(σχόλιο του Φάνη Μπάρκα ΦΩΝΗ 2-9-2011)

Ειλικρινά όσοι δεν ήταν στην εκδήλως που μόνος του οργάνωσε ο Μιλτιάδης Ζήκος, έχασε. Και έχασε γιατί τέτοιες εκδηλώσεις δεν γίνονται συνέχεια. Ήταν, σας λέω, μυσταγωγία.

Γιατί όλοι όσοι ήταν εκεί ήθελαν να μάθουν και να δουν το παρελθόν της μικρής μας πόλης μέσα από τις φωτογραφίες που προβλήθηκαν και για τις οποίες ο Μιλτιάδης Ζήκος κάτι είχε να πει, κάποιο ιστορικό στοιχείο να συμπληρώσει.

Είναι συγκινητικό να παρουσιάζεται το παρελθόν που δεν ήταν καθόλου ευχάριστο; Είναι, απάντησαν οι εκατοντάδες Φιλιππιαδιώτες –και όχι μόνο- που παραβρέθηκαν στην πλατεία τη προηγούμενη Παρασκευή 26 Αυγούστου. Και έφυγαν οι πιο πολλοί με τις θύμισες να τριβελίζουν το μυαλό τους –είχαν ακούσει πολλά από τους παππούδες τους- και οι άλλοι με ανυπότακτο το ενδιαφέρον τους να μάθουν πως ήταν τότε η καθημερινότητα και γιατί ήταν έτσι και όχι αλλιώς.

Ήταν όλοι εκεί. Νέοι και παλιότεροι. Γιατί εκεί παρουσιάστηκε μέσα από φωτογραφίες η ιστορία της Φιλιππιάδας από τις αρχές του περασμένου αιώνα. Ήταν εκεί και ο Θωμάς Ζήκος, ο ταχυδρόμος, όχι μόνο για να χαρεί την πρωτοβουλία του γιού του Μιλτιάδη, αλλά και για να ζήσει πάλι τις εικόνες που είχε ζήσει όταν μοίραζε τα γράμματα στα χωριά και όταν κατάκοπος έρχονταν να βρει λίγη γαλήνη στον τόπο του.

Ήταν εκεί όμως και οι εκπλήξεις της βραδιάς. Το κλαρίνο και το ακορντεόν και το ντέφι, που έδωσαν μια άλλη νότα στην εκδήλωση.

Φίλε μου Μιλτιάδη, μας εντυπωσίασες για μια ακόμη φορά.